Oliwki

oliwki

Owoc czy warzywo? Zielona, fioletowa czy czarna?

Formalnie rzecz ujmując, oliwka jest owocem. Owocem długowiecznego drzewa zwanego oliwnym (Olea L.), które w krajach śródziemnomorskich od tysięcy lat stanowi symbol siły, mądrości, pokoju i urodzaju. Drzewa oliwne mogą wzrastać i owocować nawet na ubogich, kamienistych glebach, szacuje się, że w Dalmacji rosną ich obecnie ponad 4 miliony czyli jest ich prawdopodobnie więcej niż mieszkańców w całej Chorwacji.

Kolor oliwek nie zależy od gatunku czy odmiany drzewa. Rozróżnienie gatunkowe jest istotne jest przy produkcji oliwy, bowiem do jej wytwarzania przeznaczane są specjalne, wysoko oleiste odmiany owoców, podczas gdy z tych bardziej mięsistych produkowane są przetwory. Oliwki zielone, fioletowe i czarne, to owoce tego samego drzewa, zebrane po prostu w różnych fazach dojrzewania. Zielone owoce są najmniej dojrzałe, chociaż już gotowe do przetworzenia, fioletowe prawie dojrzałe, natomiast czarne - całkowicie dojrzałe lub wręcz przejrzałe.

Bez względu na stopień dojrzałości i aktualny kolor, oliwki zerwane prosto z drzewa nie są jadalne, ze względu na wysoką zawartość oleuropeiny, która jest co prawda niezwykle cennym przeciwutleniaczem, ale nadaje owocom gorycz. Świeże oliwki poddaje się różnorodnym procesom, które mają na celu obniżenie zawartości oleuropeiny, a tym samym pozbawienie ich naturalnej goryczki przy jednoczesnym zachowaniu antyoksydacyjnych właściwości.

Kolejnym krokiem jest konserwacja, która również może być przeprowadzona na wiele sposobów. Oliwki konserwuje się w soli, słonej zalewie czy oleju, a  jednocześnie (lub zamiast) można je poddać fermentacji, a także upiec, zblanszować czy ususzyć.

Smak samej oliwki zależny jest od stopnia dojrzałości w chwili zbioru, ale również sposobu jej przetworzenia, który wpływa także na jędrność i strukturę owocu. Istnieje cały wachlarz smaku oliwek jeśli chodzi o ich słoność, goryczkę czy kwasowość. Czarne oliwki najczęściej sprzedawane są z pestkami lub wydrylowane, podczas gdy część zielonych często się nadziewa, na przykład migdałami, czosnkiem, cytryną, papryką czy solona sardelą.

Zielone czy czarne, nadziewane czy z pestkami, oliwki - podobnie jak oliwa - są niezwykle zdrowe, a przy tym niskokaloryczne i stanowią podstawę diety śródziemnomorskiej. Zawierają przede wszystkim nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy A, E, C oraz te z grupy B oraz szereg minerałów, takich jak wapno, potas, fosfor, żelazo, selen i miedź, a także błonnik. Wspomagają prawidłową pracę układu naczyniowo-sercowego, nerwowego i trawiennego, pozytywnie wpływają na skórę, kości oraz łagodzą dolegliwości migrenowe.

Oliwki stanowią pyszną przekąskę same w sobie lub z odrobiną oliwy, ale są też ciekawym składnikiem sałatek, makaronów oraz dodatkiem do serów, pizzy czy dań mięsnych. Pasta z oliwek wspaniale smakuje z chlebem lub grzankami.

Dalmatyńskie oliwki warto jeść dla smaku i na zdrowie!

Aktywne filtry:

-